ΔΟΜΙΚΑ ΜΕΡΗ
ΠΑΡΑΓΡΑΦΩΝ<<<ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ
1. ΕΞ.2005
Τα ομαδικά
παιχνίδια υπηρετούν μεγάλο ηθικό σκοπό: σε συνηθίζουν να υποτάξεις την
ατομικότητά σου σε μια γενική ενέργεια. Να μη νιώθεις πως είσαι άτομο
ανεξάρτητο, παρά μέλος μιας ομάδας. Να υπερασπίζεσαι όχι μονάχα την ατομική σου
τιμή παρά ολόκληρη την τιμή της ομάδας όπου ανήκεις: σχολή, Πανεπιστήμιο, πόλη,
έθνος. Έτσι, από σκαλοπάτι σε σκαλοπάτι, το παιχνίδι μπορεί να σε ανεβάσει στις
πιο αψηλές κι αφιλόκερδες κορυφές της ενέργειας.
Β2. Να επισημάνετε τα δομικά στοιχεία της
έβδομης παραγράφου
2. ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ΄
ΤΑΞΗΣ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ __ 2000
Στην έκθεση της
Διεθνούς Επιτροπής της UNESCO για την εκπαίδευση στον 21ο αιώνα τονίζεται ότι η
διά βίου εκπαίδευση πρέπει να στηρίζεται στους παρακάτω τέσσερις πυλώνες, που
αποτελούν διαφορετικά είδη μάθησης: 1. Μαθαίνω πώς να αποκτώ τη γνώση,
συνδυάζοντας ικανοποιητικά μια ευρύτατη γενική παιδεία με τη δυνατότητα
εμβάθυνσης σε ορισμένα θέματα. 2. Μαθαίνω
να ενεργώ με τέτοιον τρόπο, ώστε να αποκτώ όχι μόνο επαγγελματική κατάρτιση
αλλά και γενικότερα τη δυνατότητα να αντιμετωπίζω διάφορες καταστάσεις και να
εργάζομαι αρμονικά σε ομάδες. 3. Μαθαίνω να συμβιώνω, κατανοώντας τους
άλλους και έχοντας επίγνωση των κοινωνικών αλληλεξαρτήσεων -συμβάλλοντας στην πραγματοποίηση
κοινών δράσεων και στη διευθέτηση των συγκρούσεων-, με σεβασμό στις αξίες του
πλουραλισμού, της αμοιβαίας κατανόησης και της ειρήνης. 4. Μαθαίνω να ζω με
τέτοιον τρόπο, ώστε να αναπτύσσω την προσωπικότητά μου και να μπορώ να ενεργώ
με μεγαλύτερη αυτονομία και περισσότερη κρίση και προσωπική υπευθυνότητα. Για
τον λόγο αυτόν η εκπαίδευση δεν πρέπει να παραμελεί την ανάπτυξη των ατομικών
δυνατοτήτων, τη μνήμη, τη λογική κρίση, την αίσθηση του ωραίου, τις φυσικές
ικανότητες του ατόμου και τη δεξιότητα της επικοινωνίας, με παράλληλη
ευαισθησία στη χρήση της μητρικής γλώσσας.
Β2.Να αναλύσετε τη
δομή της τελευταίας παραγράφου (δομικά στοιχεία/μέρη, τρόπος/μέθοδος
ανάπτυξης).
3. ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Β΄
ΤΑΞΗΣ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ __ 2003
Αξιοπρόσεκτες,
επίσης, είναι και οι επιπτώσεις αυτής της
νέας αίσθησης του χρόνου στην εκπαιδευτική
διαδικασία. Παρατηρείται π.χ. δυσκολία συγκέντρωσης
της προσοχής των παιδιών, όπως και
υπερβολική κινητικότητα, αφού η καθημερινή ζωή
δεν συμβαδίζει µε το ρυθμό της
τηλεοπτικής εικόνας. Πολύ φυσικό είναι να
θεωρείται ανιαρό το σχολικό μάθημα, όπως
και οδιάλογος στην οικογένεια, που τώρα
έχει αντιπάλους τα κανάλια µε τα ελκυστικά τους προγράμματα.
Ας µην παραλείψουμε και τις ταινίες του Σαββατόβραδου,
οι οποίες έχουν στοιχίσει σε πλήθος παιδιών
την απουσία από τον κυριακάτικο
εκκλησιασμό ή από το οικογενειακό τραπέζι.
Β.2.
Πώς οργανώνεται η πέμπτη παράγραφος του
κειμένου; (Δομή και τρόποι ανάπτυξης).
4. ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 17 ΜΑΪΟΥ 2013
Αποκαλύπτεται όμως επίσης σε όλη του την
τραγική αντίφαση ότι ο άνθρωπος, αυτή η περιούσια κορύφωση της εξελίξεως, έχει
διπλή υπόσταση. Από τη μια είναι ικανός για μεγάλες πράξεις, έμαθε με την
επιστημονική του γνώση να κατανοεί τον κόσμο αλλά και γέννησε αριστουργήματα
στον λόγο και στην τέχνη. Από την άλλη, ο ίδιος ο άνθρωπος σφραγίζει την
ιστορική πορεία του με πολέμους και αγριότητες, θεοποιεί τα υλικά αγαθά και
συντηρεί την αδικία και τις ανισότητες. Ελάχιστα, τέλος, σέβεται τις πολλαπλές
εκφράσεις της ζωής, ενώ η φύση και οι θάλασσες του πλανήτη είναι συχνά τα
θύματα των συμφερόντων του. Η υπερφίαλη αυτή στάση του ανθρώπου έχει αλλοιώσει
έτσι ένα θαυμαστό περιβάλλον, που ωστόσο υπήρξε και το λίκνο της δικής του
υπάρξεως.
Β2. α) Να βρείτε τα δομικά στοιχεία της τρίτης
παραγράφου του κειμένου: «Αποκαλύπτεται όμως…υπάρξεως». Μονάδες 3
ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΑ<<<<Να βρείτε τα δομικά
στοιχεία των παρακάτω παραγράφων:
5.H θεραπευτική λοιπόν κλωνοποίηση ως γεγονός δεν πρέπει
να αντιμετωπίζεται μετά βδελυγμίας. Ωστόσο θα πρέπει
να γίνει, όταν θα είναι ώριμη η κατάσταση. Δηλαδή θα πρέπει πρώτα να υπάρξει
πρόοδος στην αποκάλυψη των μηχανισμών ρύθμισης και έκφρασης των γονιδίων και
ταυτόχρονα να μορφοποιηθεί το κατάλληλο βιοηθικό, δεοντολογικό και νομικό
πλαίσιο, ώστε να ελαχιστοποιηθεί η πιθανότητα διολίσθησης από τη θεραπευτική
στην αναπαραγωγική κλωνοποίηση. Και στην εποχή της παγκοσμιοποίησης της
οικονομίας οι ισχυροί του πλανήτη θα πρέπει να ευαισθητοποιηθούν και στην
παγκοσμιοποίηση της πειραματικής δεοντολογίας όσον αφορά το χειρισμό των
γονιδίων.
(Στ. N. Aλαχιώτης)
6. Τον παιδευτικό ρόλο της οικογένειας συνεχίζει το
σχολείο, το οποίο στοχεύει όχι μόνο στην ηθικοπνευματική καλλιέργεια αλλά και
στην επαγγελματική κατάρτιση του μαθητή. Οι εκπαιδευτικοί προσφέρουν ένα
πλήθος γνώσεων στο μαθητικό κοινό, ενημερώνοντάς το και οξύνοντας την κρίση
του. H ποιότητα του εκπαιδευτικού συστήματος εξασφαλίζει τη διάπλαση έντιμων
πολιτών με ηθικούς στόχους και ιδανικά. H δημοκρατικότητα στο χώρο της
διδασκαλίας εθίζει το νέο στο πνεύμα του αλληλοσεβασμού, της ελεύθερης σκέψης
και έκφρασης και της ανάληψης των υποχρεώσεων με ταυτόχρονη συνειδητοποίηση των
δικαιωμάτων. Άλλωστε, το σχολείο αποτελεί μια μικρή κοινωνία, όπου το άτομο
μαθαίνει να πειθαρχεί, να συνεργάζεται και να διεκδικεί και προετοιμάζεται για
την ομαλή ένταξή του στο ευρύτερο κοινωνικό σύνολο. O εκπαιδευόμενος λοιπόν
εμπλουτίζει τις γνώσεις του, ηθικοποιείται και κοινωνικοποιείται μέσα στο
θεσμοθετημένο φορέα της παιδείας.
(A. Tότσικας)
7. H δημοκρατία δεν είναι πανάκεια. Δεν μπορεί να
οργανώσει τα πάντα· δεν έχει η ίδια επίγνωση των ορίων της. Όσο ιερόσυλη κι
αν είναι μια τέτοια διαπίστωση, πρέπει να διατυπωθεί και να αντιμετωπιστεί.
Όπως εφαρμόζεται σήμερα η δημοκρατία, δεν είναι κατάλληλη για τα καθήκοντα που
επιβάλλονται στην ανθρωπότητα. H πολυπλοκότητα και η τεχνική φύση πολλών από τα
προβλήματα που αντιμετωπίζουμε δεν επιτρέπει στους εκλεγμένους αντιπροσώπους
του λαού να λαμβάνουν τις ορθές αποφάσεις στον κατάλληλο χρόνο. Ελάχιστοι
πολιτικοί έχουν επαρκή επίγνωση της παγκόσμιας φύσης των προβλημάτων καθώς και
των αμοιβαίων επιδράσεών τους. H συζήτηση για τα πολιτικά, οικονομικά και
κοινωνικά προβλήματα γίνεται στο ραδιόφωνο και την τηλεόραση παρά στο
Κοινοβούλιο. H πολιτική δραστηριότητα εστιάζεται στο χρονικό ορίζοντα των
εκλογών, ενώ ο κομματικός ανταγωνισμός και η αντιπαλότητα εξασθενίζουν τη
δημοκρατία, που υποτίθεται ότι υπηρετούν.
(από εφημερίδα)
ΣΥΛΛΟΓΙΣΤΙΚΗ ΠΟΡΕΙΑ<<<ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ
1)Β3. Ποια είναι η
συλλογιστική πορεία (παραγωγική – επαγωγική) του παρακάτω συλλογισμού; Να
δικαιολογήσετε την απάντησή σας.
- όπου απουσιάζει ο ανταγωνισμός,
ο άνθρωπος δεν πλουτίζει τα εφόδιά του.
- σε παλαιές εποχές απουσίαζε ο ανταγωνισμός.
Άρα, ο άνθρωπος σε παλιές εποχές
δεν πλούτιζε τα εφόδιά του.
Να αξιολογήσετε τον παραπάνω
συλλογισμό ως προς την αλήθεια, την εγκυρότητα και την ορθότητά του.
(Να θεωρήσετε ότι οι προκείμενες
ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα). ΕΞ.2004
Μονάδες 8
2. Ενόψει της νέας
χιλιετίας, το ανθρώπινο γένος είναι υποχρεωμένο να σχεδιάσει ένα νέο
εκπαιδευτικό σύστημα και να διαμορφώσει τους όρους ενός νέου πολιτισμού. Και
είναι υποχρεωμένο να το πράξει τούτο -επιτρέψτε μου να επισημάνω- όχι γιατί το
εκπαιδευτικό σύστημα και ο πολιτισμός του παρελθόντος απέτυχαν, αλλά διότι
άλλαξε η κοινωνία. Τίποτε από όσα ο άνθρωπος μπορεί να σκεφθεί και να
δημιουργήσει -αν πρόκειται να καταστεί βιώσιμο- δεν είναι δυνατό να υπάρξει
ερήμην της κοινωνίας. Αλλάζουν οι κοινωνικές συνθήκες; Αλλάζουν, επίσης, οι
ιδέες, οι πεποιθήσεις, οι μορφές της τέχνης, οι επιστημονικές αντιλήψεις και
ούτω καθεξής.
Β2.
Να προσδιορίσετε το είδος του συλλογισμού που χρησιμοποιεί ο συγγραφέας στην
πρώτη παράγραφο του κειμένου και να δικαιολογήσετε την απάντησή σας. ΕΠΑΝ.2003
Μονάδες 5
3. O εικοστός αιώνας
δικαίως χαρακτηρίζεται ως αιώνας των μεγαλύτερων και σημαντικότερων
κοινωνικο-οικονομικών αλλαγών. Με τη ραγδαία εξέλιξη της τεχνολογίας, ο μέσος
"Δυτικός άνθρωπος" ζει στο κατώφλι του 21ου αιώνα μία πολύ
διαφορετική καθημερινή ζωή από τον αντίστοιχο άνθρωπο των αρχών του 20ου αιώνα.
Ένα σημαντικό ποσοστό ευθύνης γι' αυτές τις δραματικές αλλαγές στην καθημερινή
ζωή φέρει και η πρόοδος στις λεγόμενες βιοϊατρικές επιστήμες. Η ανακάλυψη της
δομής του DNA, πριν από 45 περίπου χρόνια, και
η επακόλουθη "έκρηξη γνώσης" στους τομείς της Μοριακής Βιολογίας και
της Γενετικής φέρνουν την ανθρωπότητα αντιμέτωπη με μια νέα τάξη πραγμάτων.
Β2. Με ποια
συλλογιστική πορεία (επαγωγική-παραγωγική) αναπτύσσει τη σκέψη του ο συγγραφέας
στην πρώτη παράγραφο του κειμένου;
Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας. ΕΞ.2002
Μονάδες 5
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΦΥΛΛΑΔΙΟΥ:Π.ΣΚΟΥΡΤΑΝΙΩΤΗ