ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΑΣΚΗΣΕΩΝ ΘΕΩΡΙΑΣ
Γ΄ΛΥΚΕΙΟΥ
ΓΛΩΣΣΑ
1. Ο συγγραφέας προκειμένου να
πείσει τους αναγνώστες για τις απόψεις του επικαλείται τη λογική με την
παράθεση συλλογιστικών επιχειρημάτων και τεκμηρίου αλλά και την αυθεντία
Παραδείγματα:
Α)Επίκληση
στη λογική με τεκμήρια: «και να παραιτηθούν από την ιδέα ότι ο κεντρικός στόχος
της ζωής τους είναι να αυξάνεται η κατανάλωσή τους κατά 2 με 3% το χρόνο.»
Β)
Επίκληση στη λογική με
επιχείρημα: «Η ανάπτυξη, …………….του Αριστοτέλη»
1η
προκείμενη: «Η ανάπτυξη, βέβαια, των ανθρώπων αντί για την ανάπτυξη των
σκουπιδοπροϊόντων θα απαιτούσε μιαν άλλη οργάνωση της εργασίας, η οποία θα
έπρεπε να παύσει να είναι αγγαρεία και να γίνει πεδίο προβολής των ικανοτήτων
του ανθρώπου»
2η
προκείμενη: «μιαν αληθινή δημοκρατία που θα συνεπαγόταν τη συμμετοχή όλων στη
λήψη των αποφάσεων»
3η
προκείμενη: «μιαν άλλη οργάνωση παιδείας»
Συμπέρασμα:
«ώστε να διαπλάθονται πολίτες ικανοί «να άρχουν και να άρχονται βάσει των
νόμων» σύμφωνα με τη θαυμάσια έκφραση του Αριστοτέλη»
Γ)
Επίκληση στην αυθεντία: « ώστε να διαπλάθονται…………………….Αριστοτέλη
2. Β2.Ως μέσα πειθούς
χρησιμοποιούνται τεκμήρια και πιο συγκεκριμένα: «όπου και αν … ακούει»:
εποπτείες αισθήσεων. «εφημερίδες, περιοδικά … διαφήμισης»: Παραδείγματα
(που τεκμηριώνουν τη διάδοση της διαφήμισης).
3.
Β.2. Γενικά : Χρήση φράσεων κειμένου = Τεκμηρίωση
Τρόποι πειθούς:
Α)- Επίκληση στη λογική-
Μέσα υλοποίησης: Επιχειρήματα : «Ας σημειωθεί…είναι αδύνατη»– Τεκμήρια: « …η ποινή είναι μη αναστρέψιμη» = γενική αλήθεια –Παραδείγματα = cinema
Β)- Επίκληση στο συναίσθημα-
Μέσα υλοποίησης:
-Ρητορικές ερωτήσεις =έμφαση, προβληματισμός αναγνωστών, αίσθημα
αναθεώρησης φαινομένου θανατικής ποινής
-Συγκινησιακές λέξεις: π.χ. «παράπλευρες
απώλειες», «κοινό καλό», «αθώος», κ.λπ. -Περιγραφή της κατάστασης
4. αΒ)2.
Επίκληση στην αυθεντία συναντάμε στη φράση:
«Ο Βολταίρος είχε πει κάποτε πως τον κόσμο τον κυβερνάνε τα βιβλία».
Με το συγκεκριμένο τρόπο πειθούς τα λεγόμενα του συγγραφέα αποκτούν
κύρος και εγκυρότητα. ενδυναμώνεται η ισχύς της θέσης του ότι μοναδική ελπίδα
βελτίωσης της πορείας του πολιτισμού είναι το βιβλίο. Ο Τερζάκης, λοιπόν,
αξιοποιώντας τη ρήση του Βολταίρου καταδεικνύει ως πάγια και καθολική αξία το
βιβλίο.
5. Επίκληση
στην αυθεντία:
σελ. 2: Οι λογοτέχνες προφήτευαν από τον προπερασμένο αιώνα ήδη: «Όλοι στον
αιώνα μας … ν΄ απωθείται απ΄ αυτούς» (Ντοστογιέφσκι)
σελ. 2: Για να μιλήσουμε με τη γλώσσα των ποιητών μας: «Το καίριο στη ζωή …
αδυνατεί να το υπερβεί» (Ελύτης)
Και στις δύο παραπάνω περιπτώσεις, ο συγγραφέας επικαλείται την αυθεντία· στην
πρώτη περίπτωση τον Ντοστογιέφσκι και στη δεύτερη τον Ελύτη, άμεσα (με
απευθείας, δηλαδή, παράθεση των λόγων τους, εντός εισαγωγικών).
ΕΙΔΙΚΟΤΕΡΑ: Ο λόγος του Ντοστογιέφσκι εκφράζει, με ρεαλισμό, την κατάσταση
απομόνωσης και αποξένωσης που χαρακτηρίζει το σημερινό άνθρωπο - παρά το
γεγονός ότι ειπώθηκε το 19ο αιώνα – ενώ, από την άλλη πλευρά, τα λόγια του
Ελύτη υπογραμμίζουν την ανάγκη που γεννά το αδιέξοδο της σύγχρονης μοναξιάς· να αντιληφθούμε,
δηλαδή, ότι η αλήθεια του κόσμου είναι έξω από τον εγωκεντρισμό μας. Σε μια
εποχή καταναλωτική και κενόδοξη, οφείλουμε να πλησιάσουμε το συνάνθρωπό μας,
για να πλησιάσουμε και τον εαυτό μας.
6. Β2.
Ο συγγραφέας επικαλείται την αυθεντία:
I. Με την αναφορά σε απόσπασμα του Ντοστογιέφσκι «Όλοι στον αιώνα
μας…. αυτούς».
II. Με την αναφορά σε απόσπασμα του Ελύτη «Το καίριο στη ζωή….
υπερβεί».
Β2. α. Ο κυρίαρχος τρόπος πειθούς, στην προκειμένη παράγραφο, είναι
η επίκληση στη λογική. Συγκεκριμένα, ο Παπανούτσος, μέσα από επιχειρήματα και
τεκμήρια, προσπαθεί να δικαιολογήσει την απίστευτη αντοχή του πνευματικού
ανθρώπου, σε αντιδιαστολή μάλιστα με τον κοινό άνθρωπο.
β. Τα επιχειρήματά του σχετίζονται, κυρίως, με όλα εκείνα τα
στοιχεία από τα οποία απορρέει η αντοχή του πνευματικού ανθρώπου: με την ψυχή
του, την αγάπη για το έργο του, την πίστη στον προορισμό του, τη σταθερή
πνευματική του τοποθέτηση.
Πιο συγκεκριμένα, χρησιμοποιεί το εξής παραγωγικό επιχείρημα:
Α’ προκείμενη:
Η σταθερή πνευματική τοποθέτηση δικαιώνει τον κόπο, δίνει νόημα στη ζωή κάθε
ανθρώπου.
Β’ προκείμενη:
Ο πνευματικός άνθρωπος χαρακτηρίζεται από σταθερή πνευματική τοποθέτηση.
Συμπέρασμα:
Άρα, ο πνευματικός άνθρωπος βρίσκει δικαίωση στον κόπο του, κατακτά νόημα στη
ζωή του.
Με τα τεκμήριά του, ενισχύει τα παραπάνω επιχειρήματα και, κυρίως,
τη σύγκριση μεταξύ πνευματικού και καθημερινού ανθρώπου. Συγκεκριμένα, αναφέρει
παραδείγματα - βιώματα της καθημερινότητας, όπως ασθένειες, γηρατειά,
www.kapalearn.gr
απογοητεύσεις, πένθη, ατυχήματα, τα οποία λυγίζουν οποιονδήποτε,
αλλά όχι έναν πνευματικό άνθρωπο.
7. Β2.
α. 1ος
τρόπος: επίκληση στο συναίσθημα
μέσα:
αφήγηση – περιγραφή («Ιδού η απαρχή ... τον τέλειο άνθρωπο»)
μεταφορική
χρήση του λόγου (π.χ. αθανάτου έργου, η ελληνική τέχνη δάμασε το ζώο κ.λπ.)
συγκινησιακά
φορτισμένες λέξεις (π.χ. αυγή του μυστηρίου, δημιουργός αθάνατων θεών)
2ος
τρόπος : επίκληση στη λογική //μέσα: επιχείρημα:
«Να γιατί ... δημιουργία ελευθερίας», με το οποίο αιτιολογείται για ποιούς
λόγους η αρχαία τέχνη παραμένει επίκαιρη και ζωντανή