Α. ΕΠΙΚΛΗΣΗ ΣΤΗ ΛΟΓΙΚΗ
ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΣ:
Παροχή ερεθισμάτων στη
διάνοια/σκέψη του δέκτη ώστε να λειτουργήσει λογικά και να
αποδεχθεί τις θέσεις του πομπού
ΣΤΟΧΟΣ = η απόδειξη μιας θέσης- άποψης
|
Α. ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΑ = Θεωρητικοί συλλογισμοί, αποτελούμενοι από λογικές προτάσεις
(προκείμενες) που παραθέτονται λογικά και καταλήγουν σε ένα συμπέρασμα
• συλλογισμοί • προτάσεις κρίσεως
• ερωτηματικές προτάσεις ή
ρητορικά ερωτήματα
Β. ΤΕΚΜΗΡΙΑ = Συγκεκριμένα πραγματικά στοιχεία που χρησιμεύουν ως αποδείξεις
(παραδείγματα, αριθμητικά ή στατιστικά δεδομένα, γεγονότα, επιστημονικά
πορίσματα, γνωματεύσεις, αυθεντίες)
• αποδείξεις • παραδείγματα
• στατιστικά στοιχεία
• πορίσματα ερευνών • εμπειρικές
αλήθειες
• παραθέματα • μαρτυρίες •
γεγονότα (ιστορικά κ.ά.)
|
Β.ΕΠΙΚΛΗΣΗ ΣΤΟ ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑ
ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΣ:
- Επηρεασμός της ψυχής,
κινητοποίηση των συναισθημάτων του δέκτη, ώστε να καταστεί ευνοϊκά
διακείμενος απέναντι στον πομπό και τα λεγόμενά του και να παρακινηθεί
προς την προσδοκώμενη απόφαση
ΣΤΟΧΟΣ: επιχειρείται να ευαισθητοποιηθεί ο δέκτης για το σοβαρό πρόβλημα
που θίγεται, να βιώσει συναισθήματα ενοχής, ντροπής, φόβου, δυσπιστίας,
απογοήτευσης κτλ. ή χαράς, ικανοποίησης, θάρρους, εμπιστοσύνης,
ενθουσιασμού κτλ., ούτως ώστε να ανησυχήσει, να προβληματιστεί, να
κινητοποιηθεί, να αφυπνιστεί.
|
ΜΕΣΑ:
α ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ των εξωτερικών ή εσωτερικών χαρακτηριστικών ατόμων, συνθηκών,
καταστάσεων
β ΑΦΗΓΗΣΗ γεγονότων, εμπειριών, συμβάντων
γ ΧΙΟΥΜΟΡ – ΠΕΡΙΠΑΙΚΤΙΚΗ
ΔΙΑΘΕΣΗ (λογοπαίγνιο)
δ ΕΙΡΩΝΕΙΑ - ΣΑΡΚΑΣΜΟΣ
ε ΣΥΓΚΙΝΗΣΙΑΚΗ ΓΛΩΣΣΑ = λέξεις συναισθηματικά φορτισμένες- σχήματα λόγου – υπερβολή-
μεταφορά - επιθετικοί προσδιορισμοί – χρήση α΄και β΄προσώπου – λέξεις με
ιδεολογική και συναισθηματική φόρτιση – ρητορικά ερωτήματα, ιδιαίτερα
σημεία στίξεως-
-χρήση προστακτικής-υποτακτικής
|
Γ. ΕΠΙΚΛΗΣΗ ΣΤΟ ΗΘΟΣ ΤΟΥ ΠΟΜΠΟΥ
ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΣ:
Προβολή της ακεραιότητας,
εντιμότητας, ήθους του πομπού
ΣΤΟΧΟΣ: Ο πομπός να αποκτήσει την εμπιστοσύνη του δέκτη
|
ΜΕΣΑ:
α) ομιλία ή γραφή σε α΄ ενικό
πρόσωπο
β) χρήση λέξεων δηλωτικών ηθικών
αρετών= εγκωμιαστικά λόγια
γ) αναφορά σε πράξεις, ατομικές
επιλογές, αποφάσεις, στάσεις, αποδεικτικές του ήθους του πομπού
δ) επίδειξη γνώσεων- τίτλων
-Αξιόπιστος λόγος –Έπαινοι
-Εγκώμια
-Λανθάνων αξιολογικός
χαρακτηρισμός
- θετικά φορτισμένο λεξιλόγιο
|
Δ. ΕΠΙΘΕΣΗ ΣΤΟ ΗΘΟΣ ΤΟΥ ΑΝΤΙΠΑΛΟΥ
ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΣ:
Αμαύρωση του ήθους του αντιπάλου
μέσω προσωπικής επίθεσης και παράλληλα έμμεση ανάδειξη του ήθους και της
ακεραιότητας του πομπού άρα και των λεγομένων του ως αξιόπιστων
ΣΤΟΧΟΣ: επιχειρείται να αντικρουστούν τα αντίθετα επιχειρήματα που (τυχόν)
προβάλλονται, με την καταρράκωση του κύρους αυτού που τα αντιπροσωπεύει.
|
ΜΕΣΑ:
α) ομιλία ή γραφή σε β΄ή γ΄ πρόσωπο
β) χρήση λέξεων δηλωτικών
ελαττωμάτων= επικριτικά λόγια
γ) αναφορά σε πράξεις, ατομικές
επιλογές, αποφάσεις, στάσεις, αποδεικτικές του ηθικού ελλείμματος του
αντιπάλου
δ) ύβρεις, ειρωνεία, καταγγελίες
- αρνητικά φορτισμένο λεξιλόγιο
|
Ε.ΕΠΙΚΛΗΣΗ ΣΤΗΝ ΑΥΘΕΝΤΙΑ
ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΣ:
Παράθεση απόψεων ενός ειδικού
επιστήμονα, μελετητή, καταξιωμένου επαγγελματία, πνευματικού ανθρώπου
ΣΤΟΧΟΣ: Εγκυρότητα-Ισχυροποίηση γνώμης γράφοντος-Ενίσχυση πειστικότητας-Γνώση-Αμεσότητα,
φυσικότητα
|
ΜΕΣΑ:
-Αναφορά σε λόγια μιας
προσωπικότητας
-Αποφθέγματα –Ρητά –Γνωμικά
-Παροιμίες
α) αυτούσια παράθεση
απόψεων= δήλωση ονόματος ειδικού-χρήση εισαγωγικών
β) νοηματική απόδοση απόψεων =
δήλωση ονόματος- απουσία εισαγωγικών
|
ΣΤ. ΕΠΙΚΛΗΣΗ ΣΤΟ ΗΘΟΣ ΤΟΥ ΔΕΚΤΗ
ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΣ:
Προσπάθεια κολακείας του δέκτη
ΣΤΟΧΟΣ:
Ο δέκτης να γίνει πιο ευνοϊκός ακροατής/
αναγνώστης των απόψεων του πομπού
|
ΜΕΣΑ:
Αυτό επιτυγχάνεται με άμεσο ή
έμμεσο (λανθάνοντα) αξιολογικό χαρακτηρισμό, ο οποίος ανάγει το δέκτη σε
ξεχωριστή προσωπικότητα, ηθικά και κοινωνικά αποδεκτή, ώστε να τον
ταυτίσει με ένα θετικό πρότυπο συμπεριφοράς και να τον ωθήσει να
προσπαθήσει να το αποδείξει με τη στάση του.
Π.χ.
-Οι
καλές μητέρες φροντίζουν τα παιδιά τους με γάλα Χ
-Ο δημοκρατικός πολίτης θα συμφωνούσε
μαζί μου ότι … <<Τόνωση αυτοσυναισθήματος του δέκτη ( αυτός ο τρόπος μπορεί να
συμπεριληφθεί και στην επίκληση στο συναίσθημα)
|
